◆◆◆ آزادی در کار از منظر امام علی علیه السلام ◆◆◆

آنگاه از آن حضرت خواستند كه به حاكم شهر بنويسد تا براي حفر نهر ، مردم را به بيگاري ( کار اجباري ) بگيرد .

حضرت اميرالمؤمنين علي عليه السلام حفر نهر را پذيرفت ولي بيگاري را قبول نكرد و به عامل خود «قرظة بن كعب» [۱] چنين نوشت :

《 امّا بعد ، عدّه اي از اشخاص كه از منطقه حكم فرمائي تو هستند نزد من آمده و گفتند :

در آنجا نهرياست كه پُرشده و كندنش براي مسلمانان بسيار سودمند است .

اگر آنرا حفر كنند و از آنجا استفاده نمايند سود كلاني خواهند برد و در اين صورت به پرداخت ماليات توانا مي‌شوند .

پس آنها را بخوان و تحقيق نما ، اگر موضوع چنان است كه گفته اند به هركس كه مايل است نهر را حفر كند ، به او اجازه تعمير و حفر آن را بده و اين را در نظر دار كه نهر از آنِ كسي است كه به ميل خود در آن كاركند ، نه كسي كه مجبور شده باشد ، و من مايل هستم كه آباد كننده قوي و آزاد باشد نه ضعيف و مجبور . والسّلام 》. [۲] .

در اين دستورالعمل بهره كشي از مردم ، و بكارگيري اجباري و وادار كردن ممنوع اعلام شد .

امام علي عليه السلام رهنمود داد كه نهر آن سامان را كساني كه قدرتمندند و توانِ كاري لازم را دارند ، تعمير و لايروبي كنند و از ره آورد كار خود نيز بهره مند باشند .

از اين دستورالعمل حضرت اميرالمؤمنين علي عليه السلام انواع پيمانكاري را مي‌شود قانوني و مجاز شمرد .

پي نوشت ها :

[۱] قرظه از ياران پيامبر خدا صلي الله عليه وآله وسلم است . اسدالغابة ج ۴ ص ۲۰۲ است .

[۲] علي عليه السلام و فرزندانش ص ۱۷۰ .